เทคโนโลยีการสื่อสาร

การเรียนออนไลน์

การเรียนออนไลน์ คือการใช้อุปกรณ์มาเป็นตัวช่วยรับสาร เช่น โทรทัศน์, คอมพิวเตอร์, แท็บเล็ต และโทรศัพท์มือถือ ลักษณะการเรียนระบบออนไลน์นี้ถูกนำมาใช้ในช่วงโรคโควิด-19 กำลังระบาดอยู่ และไม่รู้ว่าจะสิ้นสุดเมื่อไหร่ นักเรียน นักศึกษาที่เปิดเทอมในช่วงปี 2020 นี้ จะต้องปรับตัวกับการเรียนแบบใหม่ สิ่งแรกที่ต้องปลูกฝังให้กับเด็กยุคโควิด-19 คือต้องปลูกฝังให้พวกเขารู้จักโรคระบาดนี้ เมื่อเรามองไปยังจีน ซึ่งเป็นประเทศที่เจอวิกฤติโควิด-19 ระบาดหนักเป็นกลุ่มแรก จีนใช้วิธีจัดการศึกษาด้วยการเปิดหลักสูตรเรียนออนไลน์ในบางจังหวัดในเด็กบางกลุ่ม และเปิดให้นักศึกษามาเรียนได้แต่ต้องผ่านการคัดกรอง และมีมาตรการ Social Distancing 

การเรียนออนไลน์ในประเทศไทย พร้อมแค่ไหน 

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ได้หยิบยกข้อมูลแบบสอบถามนักเรียนอายุ 15 ปี และผู้บริหารโรงเรียนของ PISA 2018 ใน 79 ระบบการศึกษาในกลุ่มประเทศ OECD (องค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ) เพื่อหาข้อสรุปเกี่ยวกับการเข้าถึงการเรียนการสอนออนไลน์ของไทย พบว่า นักเรียนไทยยังขาดแคลนปัจจัยสำหรับการเรียนออนไลน์ ได้แก่ สถานที่ที่เงียบสงบ, อุปกรณ์สำหรับเรียนรู้ และอินเทอร์เน็ต เมื่อเทียบกับประเทศอื่น ๆ ครูไทยมีความพร้อมในการใช้อุปกรณ์ดิจิทัลในการเรียนการสอนออนไลน์มากกว่ากลุ่มประเทศสมาชิก 

กราฟแสดงปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเรียนออนไลน์ที่บ้าน

ข้อดีข้อเสียของการเรียนออนไลน์

ข้อดีของการเรียนออนไลน์ คือคุณครูสามารถจัดทำแผนการเรียนการสอนได้ทันสมัย และให้เด็ก ๆ เข้าถึงข้อมูลจากการค้นหาเพิ่มเติมได้ด้วย แต่ก็มีข้อจำกัดระหว่างผู้เรียน และผู้สอน ดังนี้

ข้อดี

• ลดเวลาการเดินทาง ทั้งครูผู้สอน และผู้เรียน
• มีโปรแกรมช่วยบริหารจัดการ เช็กชื่อนักเรียนเข้าเรียน และรับเอกสารแบบทดสอบ เพื่อใช้ประเมินการเรียนได้สะดวกมากขึ้น
• มีช่องทางสื่อสารระหว่างครูผู้สอน และผู้เรียนได้สะดวก
• ใช้เครื่องมือออนไลน์ค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติมได้มากขึ้น

ข้อเสีย

• การสอนที่เป็นการสื่อสารทางเดียว มีโอกาสเกิดความผิดพลาดในการรับรู้ เพราะฉะนั้นต้องมีแบบทดสอบที่ประเมินการเรียนรู้ของผู้เรียน
• การเข้าถึงอุปกรณ์เรียนออนไลน์ไม่ว่าจะเป็น โทรทัศน์, โทรศัพท์มือถือ, แท็บเล็ต หรือสัญญาณอินเทอร์เน็ตมีข้อจำกัด
• เด็กนักเรียนไม่มีสมาธิในการเรียน หากให้ใช้มือถือ ก็จะแอบเอามือถือมาเล่นระหว่างเรียน
• เด็กนักเรียนไม่สามารถไตร่ตรองความถูกต้องของข้อมูล จากการเข้าถึงข้อมูลที่ไม่น่าเชื่อถือ
• เด็กนักเรียนใช้เวลาเสพออนไลน์มากเกินควร
• ผู้ปกครองตอบคำถามหรือทำการบ้านแทนเด็ก
• ผู้ปกครองไม่มีเวลาเฝ้าดูแลเด็ก เพราะต้องทำงาน

ผลกระทบสำคัญ

ความเหลื่อมล้ำและไม่เท่าเทียมทางการศึกษาที่อาจเพิ่มมากขึ้น

ช่องว่างระหว่างโอกาสเข้าถึงการศึกษาและความพร้อมทางด้านอุปกรณ์รองรับการเรียนเพิ่มมากขึ้นอย่างชัดเจนเห็นได้จากนักเรียนในโรงเรียนนานาชาติและโรงเรียนรัฐที่มีชื่อเสียง

โดยเฉพาะเด็กในโรงเรียนขยายโอกาสที่ผู้ปกครองของพวกเขายากจนกลับที่ไม่มีเงินที่จะซื้อคอมพิวเตอร์หรือโน้ตบุ๊คเพื่อเรียนหนังสือผ่านช่องทางออนไลน์ได้